میرزا رضا کلهر فرزند رحیم بیک ، در سال ۱۲۴۵ هجری قمری ، در منطقه کلهر کرمانشاه به دنیا آمد . در آغازجوانی به مقتضای ایلی به سواری و تیراندازی متمایل گشت ، اما بعد ها به خوشنویسی روی آوردو به تهران رهسپار شد و نزد « میرزا محمد خوانساری » تعلیم خط گرفت . کلهر به سرعت از استادش پیشی گرفت و ناگزیر خطوط به جا مانده از میر عماد را سرمشق قرار داد. وقتی که آوازه او در افواه مردم پیچید ، ناصرالدین شاه قاجار او را دعوت نمود و مدتی به شاگردی نزدکلهر مشق خط نمود. علاقه شاه به وی هیچگاه باعث نگردید به درآمد دربار متکی گردد و با حقوق اندکی که از راه کتابت دریافت می داشت روزگار گذراند، تا سرانجام در سال ۱۳۱۰ ه، ق. بر اثر بیماری وبا درگذشت.
یکی از مسائل مهم دوران کودکی میرزا رضا کلهر ، جنگها و برخوردهای قبیلگی و طایفه ای بود . در یکی از همین جنگها زخمی برکلهر وارد شد و باعث کم شنوایی او تا آخر عمر گردید . اوضاع اجتماعی و شرایط زندگی : میرزا رضا کلهر بر اساس نظام ایلی ، از سن ده دوازده سالگی به آموختن فنون رزمی و سوار کاری پرداخت و جسم خام را در بوته ممارست آماده نمود . تحصیلات رسمی و حرفه ای : از آنجایی که همه قبیله کلهر عالمان دین و شعر بودند از روی میل و قریحه شخصی به مشق خط رغبت یافت و پس از چند مشقی در نزد خوشنویسان ایل که همه از بنی اعمام او بودند ، به دلیل اغنا نشدن از این فراگیری ، راهی تهران شد . وی در خط نوآموز مکتب استاد میرزا محمد خوانساری که او نیز شاگرد محمد مهدی تهرانی بوده است تعلیم خط گرفت . پس از آن به اصفهان رفت و از روی خطوط و کتیبه های میرعماد در تکیه میرفندرسکی به مشق پرداخت . خاطرات و وقایع تحصیل : از حالات منحصر به فرد میرزا رضا کلهر این بوده است که وقتی به نوشتن می پرداخت یک روز فقط در تمرین یکی از حروف الفبا همچون ح – ف – ل- ن- ی می پرداخت و در پایان روز از میان آن همه تمرین یک یا چند کلمه را که نظر مشکل پسند او را جلب می کرد انتخاب و نگهداری می نمود . میرزا رضا کلهر پس از استفاده از محضر اساتید تهران ، با شنیدن این موضوع که در قزوین بر سر درب حمامی ، قطعه ای از میر عماد وجود دارد عزم آن دیارکرد و از روی آن نکته ها آموخت و مشق ها کرد . استادان و مربیان : کلهر خط را ابتدا در نزد خوشنویسان ایل که همه ازبنی اعمام او بودند آموخت سپس به نزد میرزا محمد خوانساری رسید و از محضر این استاد استفاده نمود . از وقایع و رویدادهای بوقوع پیوسته در دوران میانسالی میرزا رضا کلهر ، می توان احضار وی از سوی ناصرالدین شاه را نام برد : « چون صیت شهرت میرزا رضا کلهر به سمع ناصرالدین شاه رسید وی را احضار و نوازش نمود و به قولی اندکی هم نزد او مشق کرد و شاه اراده نمودوی را در وزارت انطباعات بکار گمارد از آنجا که مردی آزاده و بلند همت بود به واسطه استغنای طبعی که داشت قبول نکرد .» کلهر همراه با جنبش زمان خود همگام با رهبران نهضت های عقیدتی محضر خود را محفل انتقاد مستقیم از حکومت استبدادی و عادات و رفتار نکوهیده دولتمردان قرار داد . عبد الله مستوفی یکی از شاگردان کلهر چنین می گوید : « در مجلس مشق خود از سیاست حرف می زد و از رفتار حکومت بدون هیچ پرده پوشی آنچه را مخالف تصور می نمود نقادی می کرد ، بزرگترین گناه میرزا یوسف صدراعظم ، در نظر میرزا درویش بازی او بود ، از امین السلطان بی اندازه مزمت می کرد و مثل همه کرمانشاهی ها که کلمه قربان را در موارد محبت و یگانگی بیشتر از احترام به کار می برند به ما می گفت قربان ! اتمام عادات زشت ناصرالدین شاه که در این اواخر از او به ظهور می رسد ، از رویه ای است که این مرد و پدرش به او آموخته اند ، مخصوصا خیلی از پول دادن بلاعوض امین السلطان به این و آن نقادی کرده و می گفت قربان این مرد همه این کشور را گدا کرد . » میرزا رضا کلهر در روز جمعه بیست و پنجم محرم الحرام سال ۱۳۱۰ در سن ۶۵ سالگی به مرض وبای عام تهران در گذشت . کلهر از راه خط نویسی و حق الکتابه مختصر درآمدی داشت و از آن راه زندگی می کرد . اگرچه وی به دستور ناصر الدین شاه دعوت به کار در وزارت انطباعات گردید، لیکن او نپذیرفت و تنها به آن قانع شد که هر وقت مایل باشد برای اداره انطباعات که زیر دست محمد حسنخان صنیع الدوله ( همان اعتماد السلطنه ) کتابت کند و اجرت آن را بگیرد. اعتماد السلطنه خود در کتاب ‹‹ المآثر و الآثار›› در احوال میرزا رضا چنین می نویسد: «« هنوز از دیوان اعلی راتبه نخواسته و جرایة نگرفته است و برگ و ساز مماش همی از اجرت کتابت می کند و به هنر بازو و حاصل سرپنجه خویشتن روزگار می گذراند. » میرزا رضا کلهر پس از رسیدن مرحله استادی و تبحردرخط نستعلیق ، تعلیم خط را آغاز نمود . از جمله جاهایی که وی در آنجا به کار تدریس پرداخت نزد ناصرالدین شاه قاجار بود مراکزی که فرد از بانیان آن به شمار می آید : میرزا رضا کلهر فرزند رحیم بیک ، در سال ۱۲۴۵ هجری قمری ، در منطقه کلهر کرمانشاه به دنیا آمد . در آغازجوانی به مقتضای ایلی به سواری و تیراندازی متمایل گشت ، اما بعد ها به خوشنویسی روی آوردو به تهران رهسپار شد و نزد « میرزا محمد خوانساری » تعلیم خط گرفت . کلهر به سرعت از استادش پیشی گرفت و ناگزیر خطوط به جا مانده از میر عماد را سرمشق قرار داد. وقتی که آوازه او در افواه مردم پیچید ، ناصرالدین شاه قاجار او را دعوت نمود و مدتی به شاگردی نزدکلهر مشق خط نمود. علاقه شاه به وی هیچگاه باعث نگردید به درآمد دربار متکی گردد و با حقوق اندکی که از راه کتابت دریافت می داشت روزگار گذراند، تا سرانجام در سال ۱۳۱۰ ه، ق. بر اثر بیماری وبا درگذشت.
کلهر در ۲۴ ساعت ، جزء ۶ ساعت که برای انجام عبادت و استراحت و نظافت می پرداخت ۱۸ ساعت آن را در اجتهاد برای اعتلای فن خطاطی می گذرانده است . آخرین مرحله از زندگانی میرزا ، بعد علم و عرفان و خط سیر فکری اوست ؛ کلهر هنرمندی بود که در علوم ادبی تسلط کامل داشته و آثار بجا مانده از او مانند « مخزن الانشاء » گواه این ادعاست . شاگردان : میراز رضا کلهر اندوخته های شاگردان بسیاری داشت ، ماهر ترین ایشان سید مرتضی برغانی ، میرزا زین العابدین شریف قزینی ، سید محمود صدر الکتاب ، میرزا عبدالله خان مستوفی بودند. او همچنین برای مدتی معلم خط ناصرالدین شاه نیز بوده است . از دیگر شاگردان وی فرزندان میرزا محمد علیخان قوام الدوله بودند آرا و گرایشهای خاص : میرزا رضا کلهر پایه خط نستعلیق را به جایی رساند که بعضی وی را هم طراز میر عماد می دانند؛ به علاوه در خط شکسته وی را باید از استادان این خط دانست. عبدالله مستوفی می نویسد : « میرزا رضا کلهر همان اصول میر عمادی را تعقیب کرد ولی سلیقه هایی در کوتاه کردن مدها و کوچک کردن دوائر و هم چنین تغییراتی در سایر ترکیبات حروف در این خط وارد کرد . البته عمومی شدن اسلوب جدید کار آسانی نبود زیرا سایر خطها که عموما به شیوه میر عمادی می نوشتند مسلما با این اسلوب جدی ضدیت می کردند ولی میرزای کلهر با این حرفها از دم در نرفت و شیوه خود را تعقیب کرد و بالاخره توانست خود را به این درجه برساند که شیوه و اسلوب او امروز سرمشق خط نستعلیق شود و همگی از آن تبعیت نمایند . » دکتر بیانی در «احوال و آثار خوشنویسان» می نویسد : « آنچه مسلم است اینکه میرزا رضا پایه خط نستعلیق را در جایی نهاد که پس از او کس به آن مقام نرسیده است و قدرت او کمتر کسی از خوشنویسان را دست داده و در واقع شیوه تازه ای در خط نستعلیق آورده که پیش از وی کسی به آن نزدیک نشده است . »